Het MKB-bedrijfsovernamelandschap in Nederland anno 2020 is door de COVID-19 pandemie behoorlijk veranderd. Dit blijkt uit meervoudig onderzoek onder de leden van de BOBB (Beroepsorganisatie voor Specialisten in Bedrijfsoverdracht).
Uit de meest recente peiling eind derde kwartaal 2020, blijkt dat ruim 40% van de leden nog geen tot weinig last had van deze crisis (omzetdaling tot 10%). Toch had het merendeel van hen een omzetdaling van minimaal 30% tot zelfs meer dan 50%.
De omzetdaling ontstaat veelal door dealvertraging, volledige ‘on-hold’ van mandaten of niet verkrijgen van overnamefinanciering. Tijdens het begin van de pandemie zijn bancaire-uitspraken als “we doen nu helemaal geen goodwill financiering” en “nu even geen nieuwe klanten” veel gehoord. Vooral de verkooptrajecten werden vertraagd of gestopt.
De BOBB-leden geven ten opzichte van het eerste halfjaar een wat beter rapportcijfer (van 5,2 naar 6,0) en men is licht positief voor de komende periode. Het herstel zit in een verschuiving naar begeleiding van meer - koop-georiënteerde - strategische en financiële partijen. Daarnaast zijn er kansen voor afsplitsingen en pre-exit (deelverkoop), alsmede vraag naar bedrijfswaarderingen, (her)kapitalisatie en recovery-werk.
Ruim vóór de kredietcrisis werden MKB-bedrijfsovernames tot wel voor 80% aandeel van de overnamesom, bancair gefinancierd. Dit percentage is stevig gedaald door de kredietcrisis en de aangescherpte Basel-akkoorden. Begin 2020 was bij MKB-financieringen onder de € 2,5 mln. het aandeel ‘bancair’ nog 40%. Een goede basis overigens, doch in overnameland ontkomt men dus niet meer aan gestapeld financieren met alternatieve financieringsvormen.
Ook voor gezonde en veerkrachtige markten, worden de (bancaire) beoordelingsaspecten van bedrijven bij financiering nog strenger bekeken. De terugbetaalcapaciteit, de markt en het business model worden extra onder de loep gelegd. Scenario-analyse krijgt vanuit een overname-perspectief extra aandacht. Tevens gelden er heden ten dage hogere risico-opslagen. Uit het BOBB-onderzoek kwam naar voren dat 70% van de specialisten denkt dat externe financiering van goed lopende bedrijven, tot maximaal 50% van de aankoopsom nog wel mogelijk is.
Onze leden doen naast de banken, regelmatig zaken met private equity partijen en informals. Verkopende partijen zijn wat vaker bereid om hogere vendor loan en / of hogere earn out regelingen te accepteren, ondanks alle bijkomende (juridische) complexiteit en risico’s voor verkoper. Andere alternatieve financieringsvormen, zoals asset based financing (factoring en leasing), crowd funding of financiering door kredietunie’s en direct lenders in relatie tot bedrijfsovername, komt minder vaak voor.
De bedrijfsovernamemarkt is in beweging. Binnen de markt is er verschuiving van verkoper- naar koperzijde ontstaan. Er zijn ook kansen benoemd voor ondernemers en begeleidende adviseurs op strategische deelgebieden. Overnames worden (nog) zwaarder getoetst door financierende partijen, complexer en duurder door verhoogde risico-opslagen. Dit pleit al met al voor de inzet van ervaren en gespecialiseerde bedrijfsovername-specialisten, met de juiste kennis en toegang tot de diverse markten in het algemeen en de financieringsmarkt in het bijzonder.
De BOBB is de landelijk opererende onafhankelijke organisatie voor (gecertificeerde) specialisten in MKB-bedrijfsoverdracht. Website: www.bobb.nl.
Door Jan Willem van Hunnik
Gecertificeerd bedrijfsovername specialist, bestuurslid BOBB
Bronnen
BOBB interne enquêtes, Hogeschool Utrecht, St. MKB Financiering, Het Financiële Dagblad, Bank ING.